Mazaya Theme alt=" خانواده اسلامی" title=" خانواده اسلامی"

اکثر متخصصان توصیه می‌کنند که تا 50 سالگی که سن متوسط یائسگی است، این بیماران تحت درمان دارویی با استروژن و پروژسترون قرار گیرند. همیشه نارسایی زودرس تخمدان موجب ناباروری نمی‌شود، بلکه یائسگی تخمدان موجب توقف کامل یا متناوب هورمون‌های استروژن، پروژسترون و تستوسترون می‌شود که این امر موجب ناباروری در افراد را به همراه دارد اما مواردی از باروری در زنان مبتلا به این بیماری نیز گزارش شده است.

نارسایی زودرس تخمدان به وضعیتی گفته می‌شود که فعالیت طبیعی تخمدان‌ها قبل از ۴۰ سالگی متوقف می‌شود. البته دیده شده که فعالیت تخمدان‌ها به طور کامل مختل نمی‌شود و قاعدگی کاملا متوقف نمی‌شود.

باید در نظر داشت که همیشه نارسایی زودرس تخمدان برابر با ناباروری نیست. ذخیره تخمدان در خانم‌هایی که به یائسگی تخمدان مبتلا هستند کاهش می‌یابد که این امر موجب توقف کامل یا موردی تخمک گذاری می‌شود. در عین حال تولید هورمون‌های استروژن، پروژسترون و تستوسترون نیز متوقف و یا فقط به طور متناوب صورت می‌پذیرد به دلیل این حوادث باروری در این افراد غیر محتمل می‌شود اما مواردی نیز از باروری گزارش شده است.

در اغلب موارد علت این موضوع مشخص نمی‌شود چرا که نارسایی زودرس تخمدان اتفاق می‌افتد اما اختلالات ژنتیکی و اختلالات خود ایمنی به عنوان علت این وضعیت مطرح شده‌اند و به همین دلیل ارزیابی چنین بیمارانی بسیار مهم است.

علت‌های ژنتیکی ممکن است ناشی از اختلالات ژنی فردی یا اختلالات کروموزومی باشد. سندرم ترنر، سندرم X شکننده و سایر اختلالات ژنتیکی - کروموزومی نمونه‌ای از اختلالات کروموزومی است که سبب یائسگی تخمدان می‌شود.

داروهای شیمی درمانی و رادیوتراپی از شایع‌ترین مواد توکسین است که موجب یائسگی تخمدان می‌شود.

به طور نادر بعضی از ویروس‌ها نیز می‌توانند به عنوان علت توکسیک دریائسگی تخمدان POI مطرح است.

علت‌های خودایمنی در بروز یائسگی تخمدان، نقش سیستم ایمنی در بدن و نابود کردن سلول‌های غیر طبیعی است. درصورت وجود بیماری خود ایمنی سیستم ایمنی بدن علیه سلول‌های طبیعی بدن فعالیت می‌کند و بسته به نوع سلول‌های درگیر شده علائم مختلفی تظاهر پیدا می‌کند.

بیماران مبتلا به یائسگی تخمدان POI باید قبل از تصمیم‌گیری برای باردار شدن به فکر سلامتی خود باشند. یکی از اهداف اصلی درمان POI جایگزینی هورمون استروژن است که توسط تخمدان باید به طور طبیعی ترشح می‌شد و اکنون متوقف شده است. استروژن نقش مهمی در سلامتی یک خانم دارد مثلا سیستم اسکلتی یک خانم برای سالم ماندن و مقاومت در برابر شکستگی به تحریک استروژن نیاز دارد. بدون استروژن، خانم‌های مبتلا به POI در معرض خطر پوکی استخوان قرار می‌گیرند.

شواهد متناقضی وجود دارد که کمبود استروژن قبل از یائسگی می‌تواند سبب خطر بیماری قلبی شود. همچنین علایم یائسگی مثل گرگرفتگی، تعریق شبانه و اختلالات خواب و خشکی واژن نیز برای بیمار آزار دهنده است و هدف از درمان با استروژن پیشگیری و یا کم کردن عوارض کمبود استروژن است.

در کنار استفاده از استروژن به منظور تکمیل درمان و جلوگیری از ایجاد سرطان رحم داروی هورمونی پروژسترونی نیز برای بیمار تجویز می‌شود. اکثر متخصصان اخیرا توصیه می‌کنند که تا سن ۵۰ سالگی که سن متوسط یائسگی است بیماران تحت درمان دارویی با استروژن و پروژسترون قرار گیرند.

خانم‌هایی که تحت درمان با استروژن و پروژسترون قرار می‌گیرند معمولا نگران بروز عوارض این داروها از جمله خطر حمله قلبی، سرطان پستان و... هستند. باید گفت مطالعاتی که بروز این خطرات را مطرح کرده‌اند در مورد زنان سنین ۶۰ تا ۷۰ بوده که به طور طبیعی یائسه شده‌اند. بنابراین نمی‌توان از نتایج آن مطالعات برای این بیماران استفاده کرد و حتی در مقابل مطالعات فوق، مطالعاتی انجام شده که توصیه کرده‌اند مصرف استروژن برای جلوگیری از بیماری‌های قلبی و پوکی استخوان ضروری است و اکثرا موافقند تا ۵۰ سالگی باید هورمون درمانی ادامه یابد.

منبع: دکتر سلام

یائسگی یکی از مراحل زندگی هر خانمی است که بعد از سال‌ها فعالیت سیستم تولید مثل اتفاق می‌افتد. از آن‌جا که یک زن طی سال‌ها تغییرات هورمونی، خونریزی‌های ماهانه، بارداری و شیردهی را تجربه کرده، تحمل تغییرات سال‌های یائسگی برایش کمی دشوار است اما توجه و رعایت برخی نکات، گذر از این مرحله را آسان خواهد کرد.

یائسگی عبارت است از کاهش و تخلیه ذخیره فولیکول (تخمک‌ها) که به قطع قاعدگی منجر می‌شود. به قطع قاعدگی به مدت 12 ماه یائسگی اطلاق می‌شود که با افزایش هورمون FSH همراه است و در 90 درصد زنان بین 45 تا 55 سالگی اتفاق می‌افتد و 10 درصد زیر 45 سالگی یائسه می‌شوند که به آن یائسگی زودرس می‌گویند.

عوامل موثر در سن یائسگی عبارت است از:

1. عوامل ژنتیکی (به عنوان مثال به طور معمول مادران و دختران در یک سن یائسه می‌شوند).

2. عوامل محیطی (مصرف سیگار، الکل، توده بدنی (چاقی. لاغری) مسائل اقتصادی و اجتماعی).

علائم یائسگی

1. افزایش FSH با کاهش استروژن و پروژسترون و هورمون‌های مردانه (تستوسترون) همراه است و لیکن به علت حذف هورمون‌های استروژن و پروژسترون به طور کلی بعد از یائسگی همان مقدار کم هورمون مردانه که از نسج بینابینی تخمدان ترشح می‌شود علائم مردانه ایجاد می‌کند که عبارت است از رشد موهای مردانه در صورت و کلفتی صدا که بعد از چند سال از یائسگی بروز می‌کند.

2. گر گرفتگی که ناشی از کاهش استروژن است. مشخصه آن گرمای شدید است که از سر و صورت شروع می‌شود و ممکن است به تمام بدن انتشار یابد و همزمان فرد دچار تپش قلب می‌شود و به دنبال آن تعریق می‌کند و سپس دچار لرز می‌شود؛ میزان تکرار این حالت در افراد متفاوت است. در مجموع این علایم در سال‌های اولیه یائسگی شدیدتر است و ظرف 3 تا 5 سال فروکش می‌کند. گر گرفتگی سبب برهم خوردن ریتم خواب می‌شود.

3. خشکی پوست بدن و مخاط مهبل که به نزدیکی‌های دردناک منجر می‌شود و ناشی از تولید نشدن هورمون استروژن است.

4. پوکی استخوان که در درازمدت اتفاق می‌افتد و در صورت درمان نشدن به از کار افتادگی و شکستگی حتی بدون ضربه منجر می‌شود.

5. مسائل روحی مثل احساس خستگی و کاهش انرژی، تحریک پذیری، افسردگی و اختلال در تمرکز.

مجموعه علایم یائسگی بعد از بارداری‌ها و شیردهی‌ها باعث کاهش توانایی و از کار افتادن زنان در سنین پایین می‌شود لذا درمان عوارض یائسگی ضروری است.

درمان

1. تجویز کلسیم و ویتامین D به طور مداوم تا آخر عمر.

2. درمان‌های هورمونی (استروژن و پروژسترون) یا استفاده از فیتواستروژن‌ها (مواد دارای استروژن‌های گیاهی مثل سویا) است که هنوز درباره مزایا و معایب آن اختلاف نظر وجود دارد.

3. برای خشکی مهبل استفاده از کرم‌های استروژن کونژوگه بسیار موثر است.

4. برای کنترل گر گرفتگی، استروژن درمانی و کلونیدین و متیل دواپاو بعضی داروهای ضد افسردگی با نظر پزشک توصیه می‌شود.

منبع: دکتر سلام

احتمالا این را می‌دانستید که هورمون‌ها روی خلق و خو و روحیه و رفتار ما تاثیر می‌گذارند ولی آیا خبر داشتید که همین هورمون‌ها می‌توانند روی وضعیت دهان هم تاثیر بگذارند؟ تغییرات هورمونی خانم‌ها در مراحل مختلف روی سلامت دهان آن‌ها تاثیر دارد.

در دوره‌های بلوغ، قاعدگی، بارداری، یائسگی و با مصرف داروهای هورمونی و ضدبارداری ممکن است دهان دچار تغییراتی شود. تغییرات هورمونی در بیشتر افراد قابل کنترل نیست ولی با دانستن تغییراتی که در دهان به دنبال تغییرات هورمونی اتفاق می‌افتد، می‌توان از بسیاری از مشکل‌های دهان و دندان پیشگیری کرد. در مورد درد بعد از درمان در دوره‌های مختلف زندگی خانم‌ها مطالعه‌های متنوعی انجام شده و احتمالا پاسخ درد با دوره‌های مختلف دوره جنسی خانم‌ها، رابطه دارد ولی از آنجایی که درد بعد از درمان به عوامل بسیار متنوعی بستگی دارد و قابل پیش بینی نیست، به عنوان عامل تاثیرگذار در انتخاب زمان درمان در خانم‌ها در نظر گرفته نمی‌شود.

بلوغ

در دختران هورمون‌های جنسی (استروژن و پروژسترون) افزایش می‌یابد که این افزایش هورمون‌ها در بلوغ باعث جینجیویت (التهاب اولیه لثه) می‌شود که مقدمه آغاز بیماری‌های لثه است. در جینجیویت لثه قرمز، حساس و متورم می‌شود و با کوچک‌ترین تحریک دچار خونریزی خواهد شد. برخی از باکتری‌های عامل التهاب لثه، از استروژن به جای ویتامین K برای رشد و نمو خود استفاده می‌کنند. خوشبختانه جینجیویت به درمان‌های دندان پزشکی پاسخ مناسبی می‌دهد. جرم گیری یا برداشت پلاک حتی به تنهایی به عنوان مداخله درمانی معمولا کافی هستند. در ادامه با افزایش بهداشت دهان و دندان، با مسواک زدن درست و مرتب، استفاده از نخ دندان و دهانشویه می‌توان مشکل را بدون نیاز به مداخله بیشتر برطرف کرد.

قاعدگی

در بسیاری از خانم‌ها ممکن است با شروع عادت ماهانه، تغییرات محسوسی دیده شود اما در برخی خانم‌ها چند روز قبل از شروع عادت ماهانه، خونریزی و تورم لثه‌ها ممکن است دیده شود. در ادامه ممکن است زخم‌های آفتی در دهان برخی از خانم‌ها در زمان شروع عادت ماهانه مشاهده شود. با شروع عادت ماهانه اغلب علائم دهانی برطرف می‌شوند. دوران قاعدگی زمان مناسبی برای برخی درمان‌های دندان پزشکی نیست.

بهتر است درمان هایی مانند کشیدن دندان و جرمگیری تا 1 هفته بعد از قاعدگی انجام شود. بعد از کشیدن دندان در طول قاعدگی، احتمال ایجاد حفره خشک در محل کشیده شدن و درد بیشتر از سایر زمان‌هاست. با توجه به شروع تغییرات هورمونی در تخمک گذاری در روزهای یازدهم تا بیست و یکم، درمان‌های جراحی بلافاصله بعد از قاعدگی در شرایط راحت‌تری ممکن است انجام گیرد. هر چند هیچ منعی برای انجام هیچ درمان دندان پزشکی در هیچ دوره‌ای از دوره ماهانه خانم‌ها وجود ندارد. مراقبت بهداشتی و افزایش سطح بهداشت دهان و دندان، بیشتر مشکل‌های دوره قاعدگی را برطرف می‌کند.

گاهی برای کاهش اذیت آفت‌های دردناک نیز به مصرف دارو با مشاوره دندان پزشک وجود دارد. برخی از داروهای موضعی نمی‌توانند در مراحل اولیه آفت‌ها را کنترل کنند. هرپس دهانی (تبخال) و تناسلی در درمان قاعدگی ممکن است عود کند. در زمان عود تبخال درمان دندان پزشکی به دلیل مسائل کنترل عفونت تا رفع دوره تبخال به تعویق می‌افتد.

بارداری

جینجیویت در 50 تا 70 درصد زنان باردار دیده می‌شود. تغییرات در لثه از ماه دوم تا هشتم شدید است. تغییرات شدید هورمونی در دوره بارداری علت بروز التهاب لثه و تشدید شدن مشکل‌های بهداشت دهان و دندان‌هاست. در بسیاری از کشورها از جمله ایران، مراقبت‌های بهداشتی و درمانی برای آماده سازی زنان قبل از بارداری انجام می‌شود که درمان‌ها و پیشگیری‌های دندان پزشکی از اجزای اصلی این مراقبت‌ها هستند.

رشد التهابی لثه در حدود 10 درصد خانم‌های باردار به صورت گرانولوم بارداری یا تومور بارداری دیده می‌شود. این ضایعه‌های دهانی علت هورمونی و منشاء التهابی دارند و به هیچ وجه با وجود اسم ترسناکشان خطرناک نیستند. با کنترل بهداشت دهان و دندان و گاهی جراحی و برداشت ناحیه همراه کنترل پلاک در مطب دندان پزشکی (جرمگیری و بروساژ) مشکل این ضایعه‌های دهانی قابل برطرف شدن است. مصرف بیشتر غذاهای شیرین و در زمانبندی‌های نامناسب (مثلا نیمه شب)، به علاوه ورود اسید معده داخل دهان به دنبال احساس تهوع، پوسیدگی و سایش دندان‌ها را در زنان باردار افزایش می‌دهد. در برخی خانم‌های باردار، خشکی دهان دیده می‌شود که خود همین قضیه پوسیدگی دندانی ایجاد می‌کند.

در برخی دیگر از خانم‌های باردار در 3 ماهه سوم تا روزهای منتهی به زایمان میزان بزاق افزایش چشمگیری پیدا می‌کند. داروهای ضدبارداری که پایه هورمونی دارند نیز پاسخ التهابی‌شان در دهان زنان مشابه آن چیزی است که در بارداری اتفاق می‌افتد.

لثه‌های ملتهب و قرمز و خونریزی لثه‌ها با تحریک در مصرف داروهای ضدبارداری گزارش شده، اما نکته مهم این است که در داروهای ضدبارداری جدید، مشکل‌های دهانی در مطالعه‌ها کمتر گزارش شده است. در مطالعه‌ها در مورد اثر داروی ضدبارداری بر بزاق نتایج متناقضی وجود دارد. مصرف داروهای کنترل بارداری، در صورتی که با افزایش سطح بهداشت دهان و دندان‌ها و توام با مداخلات درمان دندان پزشکی کنترل پلاک باشد، مشکلی برای زنان مصرف کننده این داروها ایجاد نمی‌کند.

یائسگی

بعد از دوره باروری زنان، تغییرهای هورمون‌ها در 10-5 سال بعد ایجاد می‌شود. 50-30 درصد زنان، علامت دهانی به دنبال یائسگی نشان نمی‌دهند. در برخی از زنان با یائسگی برخی مشکل‌های دهانی مانند سوزش دهان، خشکی دهان، تغییرات در حس مزه‌ها و درد در اثر تغییرات هورمون‌ها گزارش شده است. آشامیدن بیشتر آب و ارتقای بهداشت دهانی در یائسگی توصیه شده است.

استفاده از آدامس‌ها و آبنبات‌های بدون شکر هم برای تحریک ترشح بزاق مفید است. نشانگان سوزش دهان توسط دندان پزشک متخصص دهان قابل تشخیص و درمان‌های مقتضی قابل انجام است. تشخیص دقیق سوزش و حس دردناک برای اینکه عوامل دیگر دخیل در مشکل‌های غیر از یائسگی رد شود، اهمیت دارد.

برخی از مشکل‌های دهانی خانم‌ها در یائسگی ممکن است با مصرف داروهایی که برای مشکل‌های دیگر (فشار خون، افسردگی و...) مصرف می‌شوند مرتبط باشد. پوکی استخوان بعد از یائسگی در برخی از زنان شایع است. این پوکی استخوان ممکن است در ناحیه فک و صورت هم با تحلیل استخوان به خصوص در نواحی بی‌دندانی ظاهر شود و روی کیفیت استخوان سایر نواحی هم تاثیر بگذارد.

منبع: هفته نامه سلامت، دکتر علی مرسلی، متخصص درمان ریشه

بیماری‌های متعددی متوجه زنان می‌‌شود و یکی از آن دسته بیماری‌ها مربوط دهانه رحم می‌‌باشد. سرویکس یا دهانه رحم داخل واژن قرار گرفته و محیط رحم را از واژن جدا می‌‌کند. خوشبختانه این عضو از بدن بانوان قابل معاینه می‌باشد و از طرفی اغلب بیماری‌های این عضو خوش خیم اند و سرطان آن هم در شرایط اولیه قابل درمان است. در ادامه با ما همراه باشید تا بیماری‌های دهانه رحم را با جزئیات کامل دنبال کنیم.

سرویسیت یا التهاب دهانه رحم

جزو شایع‌ترین بیماری‌های زنانه است. در این بیماری به دلیل وجود بیماری‌های قارچی یا باکتریایی، دهانه رحم دچار التهاب می‌‌شود. معمولا بیماران با شکایت ترشحات بد بو و چرکی و گاهی هم با درد در ناحیه کمر و شکم به پزشک مراجعه می‌‌کنند و در معاینه، تورم، قرمزی و گاهی هم زخمی به شکل ضایعه‌ای مخملی شکل دیده می‌‌شود.

شایع‌ترین میکروبی که باعث زخم دهانه رحم می‌‌شود، میکروبی به نام کلامیدیاست. کشت این میکروب در آزمایشگاه مشکل است و بیماری با علائم بالینی و مشاهده تشخیص داده می‌‌شود. برای درمان زخم‌های دهانه رحم باید از تجویز داروهای خوراکی و موضعی استفاده کرد. بیماران باید دقت کنند تا طول مدت درمان ۱۰ روزه را رعایت کنند.

متخصصان زنان توصیه می‌‌کنند همه خانم‌ها حتی اگر مشکلی هم نداشته باشند، بعد از ازدواج هر ۶ ماه یا هر سال یک بار به پزشک مراجعه کنند تا دهانه رحم شان معاینه و مشاهده شود.

پولیپ دهانه رحم

پولیپ‌ها ضایعاتی هستند که در ۹۵ درصد موارد خوش خیم اند. این ضایعات در حفره رحم یا در دهانه رحم (پولیپ آندوسرویکس) یافت می‌‌شوند. پولیپ‌های دهانه رحم به صورت ضایعات قرمز رنگ، ظریف و معمولا کوچک در حد چند میلیمتر تا ۲-۱ سانتیمتر هستند که در معاینه مانند یک گوشت اضافه با پایه‌ای به دهانه رحم متصل شده‌اند.

پولیپ‌ها اغلب علامتی برای بیمار ایجاد نمی‌کنند ولی ممکن است باعث لکه بینی‌های نامرتب بعد از رابطه زناشویی یا بعد از استفاده از داروهای واژینال شوند. پولیپ‌ها زائده‌ای اضافه یا غیرطبیعی هستند که بهتر است در صورت مشاهده در دهانه رحم برداشته و برای آسیب شناسی به آزمایشگاه فرستاده شوند تا از نظر سلولی بررسی شوند.

در خانم‌های جوان کمتر از ۴۰ سال، می‌‌توان به صورت سرپایی در مطب بدون نیاز به بی حسی و بدون درد پولیپ‌ها را برداشت ولی در خانم‌هایی که نزدیک به سن یائسگی و بعد از آن هستند، باید حفره رحم با سونوگرافی بررسی شود و برداشتن پولیپ همراه با کورتاژ داخل رحمی باشد تا پولیپ کاملا خارج شود و احتمال عود نیز کمتر باشد.

سرطان دهانه رحم

سرطان دهانه رحم ناشی از تغییرات غیرطبیعی سلولی است. این بیماری در افراد جوان به ندرت دیده می‌‌شود و با افزایش سن احتمال ابتلا بالا می‌‌رود. سرطان دهانه رحم جزو سرطان‌هایی است که اگر خانم‌ها مراقبت‌های سالانه و پاپ اسمیر را به موقع انجام دهند، تشخیص زودهنگام و درمان موفقیت آمیز خواهد بود. این بیماری ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد و پزشک ضایعه‌ای را اتفاقی ببیند و با نمونه‌گیری وجود سرطان اثبات شود.

وجود لکه بینی، به خصوص بعد از رابطه زناشویی یا استفاده از داروهای واژینال علامت هشدار دهنده‌ای است و این مشکل گرچه در سرویسیت یا پولیپ‌ها نیز ممکن است دیده شود ولی در این مواقع باید به سرطان گردن رحم شک کرد، مگر اینکه خلاف آن ثابت شود. بهتر است خانم‌ها بعد از رابطه زناشویی با یک دستمال سفید بدن خود را پاک کنند تا در صورت وجود خون در واژن از آن مطلع شوند.

ضایعات سرطانی دهانه رحم در مراحل پیشرفته معمولا به شکل گل کلمی هستند. اگر سرطان در مراحل اولیه باشد، می‌‌توان با جراحی آن را درمان کرد ولی در مراحل پیشرفته به تخلیه اعضای مجاور دهانه رحم و رادیوتراپی نیاز است. این سرطان در همه جای دنیا و کشور ما شایع است و یکی از دلایل اصلی آن وجود ویروسی به نام پاپیلومای انسانی است که ثابت شده بعضی از انواع پرخطر این ویروس با سرطان دهانه رحم ارتباط نزدیکی دارند.

کیست نابوتین

واقعیت این است که کیست‌های نابوتین جزو بیماری‌های دهانه رحم نیستند و ضایعات بی خطری هستند که بعضی از بیماران با اطلاع از وجود آن‌ها در دهانه رحم، نگران می‌‌شوند. در دهانه رحم نسج غددی ترشحی وجود دارد که این ترشحات شرایط را برای بارداری مناسب می‌‌کنند. اگر این غدد دچار عفونت شوند یا دهانه غدد بسته شود و ترشحات غدد داخل مجرا انباشته شود، به کیست نابوت تبدیل می‌‌شود.

کیست‌های نابوت اصلا جای نگرانی ندارند. اندازه آن‌ها از چند میلیمتر تا چند سانتیمتر متغیر است. این کیست‌ها گاهی در معاینه و گاهی هم در سونوگرافی دیده می‌‌شوند. این کیست‌ها معمولا در خانم‌هایی بیشتر است که سابقه عفونت مکرر یا مزمن دهانه رحم دارند. کیست‌ها به درمان خاصی نیاز ندارند.

منبع: دکتر سلام

احساس می‌کنید نفخ کرده‌اید؟ زودرنج شده‌اید یا حالتان مثل همیشه نیست؟ ممکن است مقصر اختلالات هومونی باشد. هورمون‌ها پیام‌رسان‌های شیمیایی هستند که بر عملکرد سلول‌ها و اعضای بدن شما تاثیر می‌گذارند. طبیعی است که سطح هورمون‌های بدنتان هرازگاهی تغییر کند، مثلاً در زمان عادت‌ماهیانه یا دوران بارداری یا یائسگی. اما مصرف بعضی داروها یا بعضی مشکلات جسمی هم می‌تواند دلیل آن باشد.

نامنظم بودن عادت ماهیانه

عادت ماهیانه در بیشتر خانم‌ها هر ۲۱ تا ۳۵ روز اتفاق می‌افتد. اگر عادت‌ماهیانه شما در فواصل مشخصی هر ماه اتفاق نمی‌افتد، یا بعضی ماه‌ها پریود نمی‌شوید، ممکن است به این معنی باشد که سطح بعضی از هورمون‌ها (استروژن و پروژسترون) در بدنتان بیش از اندازه بالا یا پایین است. اگر بین ۴۰ تا اواسط دهه پنجاه سالگی هستید، دلیل آن می‌تواند دوران پیش از یائسگی باشد. اما نامنظم بودن عادت ماهیانه می‌تواند علامت مشکلات جسمی مثل سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) باشد. با پزشکتان مشورت کنید.

مشکلات خواب

اگر نمی‌توانید به اندازه کافی بخوابید یا خواب باکیفیتی ندارید، ممکن است مقصر هورمون‌هایتان باشند. پروژسترون، هورمونی که توسط تخمدان‌ها تولید می‌شود، به خوابیدنتان کمک می‌کند. اگر سطح این هورمون پایین‌تر از حد عادی باشد، به خواب رفتن برایتان سخت خواهد شد. پایین بودن استروژن هم موجب گرگرفتگی و عرق کردن در شب می‌شود که هر دو اینها استراحت را برایتان دشوار می‌کند.

آکنه مزمن

جوش زدن هرازگاهی قبل یا حین عادت‌ماهیانه‌تان اشکالی ندارد اما جوش‌ها و آکنه‌هایی که از بین نمی‌روند می‌توانند نشانه اختلالات هورمونی باشند. بالا بودن آندروژن (هورمون مردانه‌ای که آقایان و خانم‌ها هر دو دارند) باعث کار کردن بیش از اندازه غدد چربی می‌شوند. آندروژن بر سلول‌های پوست داخل و دور فولیکول‌های موی شما هم اثر می‌گذارد که هر دو اینها منافذ پوست را بسته و باعث ایجاد آکنه می‌شود.

مشکل حافظه

محققان مطمئن نیستند که هورمون‌ها دقیقاً چطور بر مغز شما اثر می‌گذارند. چیزی که می‌دانند این است که تغییر در استروژن و پروژسترون باعث کند شدن حافظه‌تان شده و موجب می‌شوند برای به یاد آوردن چیزها دچار مشکل شوید. بعضی متخصصین تصور می‌کنند که استروژن ممکن است بر موادشیمیایی مغز که انتقال‌دهنده‌های عصبی نامیده می‌شوند اثر بگذارد. مشکل در تمرکز و حافظه از جمله مشکلات رایج در دوران پیش از یائسگی است. اما می‌تواند نشانه سایر مشکلات هورمونی مثل بیماری تیروئید هم باشد.

مشکلات گوارشی

دستگاه گوارش شما منطبق با سلول‌های کوچکی که گیرنده نامیده می‌شوند و به استروژن و پروژسترون واکنش می‌دهند کار می‌کند. وقتی این هورمون‌ها بالاتر یا پایین‌تر از سطح عادی باشد، ممکن است اختلالاتی در هضم غذاهایتان پیش آید. به همین دلیل است که قبل یا حین عادت ماهیانه دچار اسهال، شکم‌درد، نفخ و حالت‌تهوع می‌شوید. اگر همراه با مشکلات گوارشی دچار خستگی و آکنه هم بودید احتمالاً مشکل از هورمون‌هایتان است.

خستگی مداوم

همیشه خسته‌اید؟ خستگی یکی از متداول‌ترین نشانه‌های اختلالات هورمونی است. بالا بودن پروژسترون می‌تواند باعث خواب‌آلودگی شود. و اگر هورمون تیروئید به اندازه کافی در بدن تولید نشود هم سطح انرژی‌تان پایین خواهد آمد. یک آزمایش خون ساده می‌تواند مشکلتان را نشان دهد.

تغیرات روحی و افسردگی

محققان تصور می‌کنند که کاهش هورمون‌ها یا تغییرات سریع در سطح آنها می‌تواند باعث تغییر روحیات شود. استروژن بر موادشیمیایی بسیار مهم مغز مثل سروتونین، دوپامین و نورپینفرین اثر می‌گذارد. اما هورمون‌های دیگر که همان مسیر انتقال‌دهنده‌های عصبی را می‌پیمایند هم در این زمینه نقش دارند.

اشتها و افزایش وزن

وقتی احساس افسردگی می‌کنید، که با پایین آمدن سطح استروژن در بدن می‌تواند اتفاق بیفتد، ممکن است اشتهایتان به خوردن بیشتر شود. این می‌تواند دلیل چاق شدن بخاطر کاهش هورمون‌ها باشد. کاهش استروژن می‌تواند بر لپتین در بدن شما هم اثر بگذارد که کنترل‌کننده اشتهاست.

سردرد

سردرد می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد اما در بعضی خانم‌ها کاهش استروژن موجب آن می‌شود. به همین دلیل است که قبل و حین عادت‌ماهیانه که هورمون استروژن در بدن کم می‌شود، دچار سردرد می‌شوید. سردرد مداوم یا سردردهایی که در یک زمان مشخص در ماه هربار اتفاق می‌افتد می‌تواند نشانه تغییر سطح این هورمون در بدنتان باشد.

خشکی واژن

طبیعی است که هرازگاهی دچار این مشکل شوید اما ممکن است دلیل آن پایین بودن استروژن در بدنتان باشد. این هورمون کمک می‌کند تا بافت واژن مرطوب بماند. اگر بخاطر اختلال هورمونی سطح استروژن در بدنتان پایین بیاید، رطوبت واژنتان هم کاهش خواهد یافت.

کاهش میل جنسی

خیلی‌ها تستوسترون را هورمون مردانه می‌دانند اما بدن خانم‌ها هم این هورمون را تولید می‌کند. اگر سطح تستوسترون در بدنتان پایین‌تر از حد طبیعی باشد، میل و کشش جنسی‌تان هم کاهش پیدا خواهد کرد.

تغییر در پستان‌ها

پایین آمدن استروژن در بدن می‌تواند تراکم بافت پستان‌ها را کاهش دهد و افزایش این هورمون این بافت‌ها را ضخیم‌تر می‌کند و حتی موجب به وجود آمدن توده یا کیست می‌شود. درصورت مشاهده هرگونه تغییر در سینه‌هایتان حتماَ با پزشکتان در میان بگذارید، حتی اگر علائم دیگری که موجب نگرانی باشد را مشاهده نکرده باشید.

منابع:

webmd.com

 سایت مردمان

حدود ۱۵ درصد از مشکلات ناباروری را عوامل و ناهنجاری‌های رحمی تشکیل می‌دهند به علت آنکه رحم پذیرای بارداری و محل رشد جنین است، لذا فاکتور مهمی در باروری به شمار می‌رود که در امر تشخیص ناباروری نیازمند دقت و توجه بسیاری است.

شایع‌ترین علل و اختلالات رحمی

در بحث اختلالات رحمی بیش از آنکه با ناباروری درگیر باشیم در موضوع سقط مکرر با آن‌ها مواجه هستیم و در واقع این اختلالات نقش بیشتری را در سقط مکرر ایفا می‌کنند.

پولیپ‌ها جزو شایع‌ترین اختلالات رحمی هستند و نسبت به بافت آندومتر که در واقع لایه‌های داخل رحم هستند، رشد اضافه‌تری دارند و میوم‌ها (فیبروم) نیز از نظر محل قرار گرفتن در رحم نسبت به ابعادشان اهمیت بیشتری دارند.

زمان ایجاد اختلالات رحمی

اختلالات مادرزادی رحمی نیز همچون مشکل و آناتومی رحم از دوران جنینی شکل می‌گیرند.

پولیپ جزو اختلالات شایع رحمی است، پولیپ بخشی از بافت آندومتر است که بر اثر رشد بیش از حد به داخل حفره رحمی ایجاد می‌شود. این رشد تحت تاثیر هورمون‌ها است و زنانی که مبتلا به ناباروری هستند پس از مراجعه برای درمان، عموما در سیکل‌هایی قرار می‌گیرند که جهت تحریک تخمدان ممکن است از داروهای هورمونی استروژنی استفاده شود که به خاطر افزایش سطح هورمون رشد بیشتری دارد و پس از چند سیکل، بسیار بزرگتر ظاهر می‌شوند.

برای پولیپ‌های کوچک و زیر نیم سانتی‌متر که در اغلب اوقات بی‌علامت است، درمانی انجام نمی‌شود، و در بیشتر مواقع به‌علت وجود یک پولیپ کوچک بیمار را مورد عمل جراحی قرار نمی‌دهیم، چرا که اغلب مشاهده شده است بیماری با وجود پولیپ در رحم خود پس از سیکل قاعدگی حتی باردار شده و بارداری سالم نیز داشته است.

پولیپ تنها در صورتی که حفره رحمی را پر کرده باشد و رحم نتواند جنین را بپذیرد، برداشته می‌شود.

همچنین در تشریح سپتوم (تیغه بین رحمی) می‌توان گفت در واقع سپتوم از جمله اختلالات مادرزادی رحمی به‌شمار می‌آید که شیوع پائینی دارد؛ به‌طوری‌که در جامعه غیر از گروه نازایی، کمتر از نیم درصد را شامل می‌شود که طبیعتا در گروه نازایی بیشتر است و شاید تا پنج درصد ما شاهد این اختلالات هستیم که در واقع این امر به دوره جنینی باز می‌گردد.

روش درمانی سپتوم را از طریق لاپاروسکوپی و هیستروسکوپی

این دو روش باید به‌صورت توام با یکدیگر انجام شوند که البته جراحی اصلی از طریق هیستروسکوپی صورت می‌گیرد. سپتوم بیش از نازایی سبب سقط مکرر می‌شود و به‌عنوان اولین ناهنجاری مادرزادی رحمی به شمار می‌رود.

پس از سپتوم، از رحم دو شاخ به‌عنوان دومین ناهنجاری رحمی، در صورت تشخیص رحم دو شاخ در سونوگرافی بیمار، باید سونوگرافی سه بعدی جهت تشخیص قطعی صورت گیرد، هر رحم دو شاخی لزوما به عمل نیاز ندارد، حتی اگر بیمار در سه ماهه اول بارداری خود سقط داشته باشد، زیرا عمل رحم دو شاخ عملی بسیار پیشرفته و پیچیده است که اگر با لاپاروسکوپی انجام شود نیاز به عمل مجدد دارد و عوارض زیادی همچون چسبندگی داخل لگنی و... دارد. البته تنها در بیمارانی رحم دو شاخ باید مورد عمل جراحی قرار گیرد که سقط مکرر در سه ماهه دوم بارداری داشته باشند، زیرا در سه ماهه اول ممکن است علل التهابی و عفونی وجود داشته باشد.

در تشریح چگونگی تشخیص علل و اختلالات رحمی در ناباروری می‌توان گفت یکی از راه‌های صحیح و دقیق تشخیص ضایعات رحمی که بدون درد و استفاده از اشعه باشد، سونوگرافی است که با دقت تشخیص بالای ۹۵ درصد می‌تواند ضایعات را نشان دهد.

چنانچه به هر دلیلی ضایعات رحمی در سونوگرافی مشخص نباشد، ما ناچار هستیم تا به تست‌های پاراکلینیکی و تخصصی پیچیده‌تری رو آوریم که یکی از آن‌ها ام آر آی است و روش دیگر «سونو هسیتروگرام» است که از طریق تزریق مایع استریل به داخل حفره رحمی انجام می‌شود. این روش یک تست ساده و بسیار خوب به شمار می‌رود که توانایی تشخیص لازم را به ما می‌دهد. این‌که کدام بیمار نیاز به عمل جراحی دارد به محل قرار گرفتن آن ضایعه بستگی دارد.

بهتر است زنان در هر سال حداقل یک سونوگرافی انجام دهند

دو سوم ضایعات رحمی همچون کیست‌های تخمدانی بدون علامت هستند و بنابراین بیمار نباید منتظر ظهور علایم باشد، زیرا سونوگرافی نه دردی دارد و نه اشعه اما از قدرت تشخیص بالایی برخوردار است و دسترسی به آن نیز آسان است که از این طریق می‌توان از بسیاری ضایعات پیشگیری کرد.

در پاسخ به این پرسش که چه هنگام روش جراحی برای درمان اختلالات رحمی تشخیص داده می‌شود، می‌توان گفت: وجود هر فیبرومی به معنای لزوم عمل جراحی در بیمار نیست و تنها با مشاهده علایمی چون درد، خون‌ریزی زیاد و نازایی، تشخیص عمل جراحی داده می‌شود.

وی با اشاره به این‌که اگر قرار است بیمار برای بارداری از روش‌هایی همچون IVF و میکرواینجکشن استفاده کند و فیبروم نیز داشته باشد باید با عمل جراحی فیبروم وی برداشته شود، و از آن‌جا که هزینه بسیاری برای این درمان صرف می‌شود بنابراین باید برای این بیمار در یک محیط و آناتومی کاملا نرمال عمل لانه گزینی را انجام داد.

عمل تنها در مواقعی انجام می‌شود که بیمار دارای علایم است یا با مشکلات نازایی مواجه شود. جراحی باز و لاپاروسکوپی دو روش جراحی است که از لحاظ نتیجه عمل باروری تفاوت چندانی ندارند و تنها از لحاظ عوامل عمل با یکدیگر متفاوت هستند.

منابع: برگرفته از مصاحبه‌های دکتر مژده ذنوبی، دکتر حسین آصف جاه

عوارض و نشانه‌های یائسگی را می‌شناسید و می‌دانید با چه نشانه‌هایی دچار یائسگی خواهید شد سبک زندگی و برخی اشتباهات روزمره می‌توانند باعث شدت یافتن یائسگی در بدنتان شوند آب خوردن کم، رژیم‌های نادرست گرفتن و مشکلات روحی از برخی موارد تاثیرگذار بر یائسگی می‌باشند، به رایج‌ترین عواملی که در ایجاد یائسگی زودرس نقش دارند اشاره خواهیم کرد

یائسگی به دورانی از زندگی زنان گفته می‌شود که معمولا در در بازه سنی ۴۰ تا ۵۵ سالگی شروع می‌شود. در این زمان میزان تولید هورمون‌های زنانه کاهش یافته و یائسگی بروز پیدا می‌کند که با عوارض خاص خود همراه است. بسیاری از این عوارض با عادت‌ها و کارهایی که در طول روز انجام می‌دهیم در ارتباط هستند و می‌توانند با تاثیر‌پذیری از عادات روزانه ما شدت پیدا کنند. در ادامه به رایج‌ترین اشتباهات و عاداتی که باعث تشدید عوارض دوران یائسگی می‌وند خواهیم پرداخت.

عوارض دوره یائسگی عبارتند از

حالت گرگرفتگی: احساس گرم شدن ناگهانی و شدید که به‌طور متوسط ۴ الی ۵ دقیقه طول می‌کشد. گاهی این احساس با تپش قلب، سرگیجه، ضعف، تعریق و در انتها احساس سرما همراه است. علت گرگرفتگی، کاهش و قطع تدریجی هورمون استروژن از تخمدان‌هاست. گرگرفتگی در طول شب، شایع‌تر از روز است. این‌گونه حالات و تغییرات جسمی زنان، گاهی به حدی هستند که مانع خواب شبانه می‌شوند و زنان را به اختلالات خواب دچار می‌سازند.

احساس خستگی

در اوایل دوران یائسگی خستگی شدید معمولاً به‌دلیل اختلالات خواب و کمبود استراحت در زنان است، ولی به تدریج با سازگاری تدریجی بدن و ثابت شدن هورمون‌ها در اغلب زنان الگوهای خواب منظم می‌شود و عادات خواب نیز به حالت عادی برمی‌گردد. در برخی موارد، خستگی مزمن ناشی از پایین بودن قند خون، کم‌خونی یا کم‌کاری تیروئید است.

افسردگی و تغییرات خلق و خو

بیشتر زنان در دوران یائسگی به‌‌علت تغییرات زیاد جسمی دچار بیماری‌ها و ناراحتی‌های روحی- روانی گوناگونی می‌شوند که از جمله رایج‌ترین آن‌ها می‌توان از اضطراب، فشار عصبی، تحریک پذیری، افسردگی، عصبانیت و تغییر خلق و خو نام برد. گروهی از پزشکان تغییرات غدد و کاهش هورمون‌ها را عاملی برای بروز افسردگی در زنان یائسه می‌دانند و گروه دیگر معتقدند که تغییرات رفتار زنان ناشی از باورهای پنهان و دیدگاه‌های زنان از محیط و اجتماع است. شواهدی مبنی بر این امر وجود ندارد که خود یائسگی زمینه‌ساز افسردگی در زنان باشد. زنانی که در سال‌های دهه بیست و سی خود هستند، بیشتر از زنان سالمند، به افسردگی حاد مبتلا می‌شوند ولی چون بسیاری از بحران‌های زندگی نزدیک به زمان یائسگی رخ می‌دهند، لذا ممکن است عاملی برای آشکار شدن افسردگی آنان باشد. این بحران‌ها عبارتند از طلاق، بیماری، ترک یا مرگ والدین، از دست دادن شغل و رفتن فرزندان از خانواده.

تغییرات جنسی

کاهش ترشح استروژن موجب خارش و خشکی پوست در زنان می‌شود و مشکلاتی برای آن‌ها به‌وجود می‌آورد که میل جنسی را در آن‌ها سرکوب می‌کند.

پوکی استخوان

استخوان‌ها در واقع ستون و پایه بدن را تشکیل می‌دهند و انواع مواد معدنی حیاتی برای به کار انداختن سیستم سوخت و ساز بدن را در خود ذخیره نگه می‌دارند. زمانی که خوراک روزانه ما، به اندازه کافی حاوی این گونه مواد نباشد، بدن کمبود را از استخوان‌ها تامین می‌کند. بدیهی است هر چه این کمبود بیشتر باشد، ساختمان بدن صدمات و استخوان‌ها کمبود‌های بیشتری را باید تحمل کنند. تحلیل تدریجی استخوان‌ها که در بیشتر موارد منجر به شکستگی، تغییر شکل، درد و ناتوانی در حرکت می‌شود، پوکی استخوان نامیده می‌شود. استخوان لگن، مهره‌های پشت و استخوان‌های دست و بازو شدیداً تحت تاثیر این بیماری قرار می‌گیرند. در زنان سرعت پوکی استخوان، بعد از یائسگی شدت می‌یابد و علت آن هم کاهش شدید هورمون استروژن تخمدان است. تقریباً نیمی از زنان ۴۵ تا ۷۵ ساله دچار این بیماری هستند و یک سوم این عده پوکی شدید استخوان دارند. از جمله مهم‌ترین علائم پوکی استخوان می‌توان موارد زیر را نام برد؛

- درد مزمن در قسمت پایین کمر

- گرفتگی عضلات پا در هنگام شب

- درد مفاصل

- خمیدگی قوز پشت

- بیماری‌های لثه و دندان

- کم‌خوابی

- لرزش اندام‌ها

عاداتی که باعث تشدید عوارض یائسگی می‌شود:

برنامه ورزشی

باگذشت زمان، برنامه ورزشی موفقیت‌آمیز یا ناموفق می‌تواند روی سیستم غدد درون‌ریز تاثیر بگذارد. این سیستم، متابولیسم، خلق‌و خو و دمای بدن را تنظیم می‌کند. نوسانات در برنامه روزانه مانند ورزش کردن بی‌وقفه به مدت سه ماه و سپس به مدت ۶ ماه کنار گذاشتن آن می‌تواند روی عملکرد غدد آدرنال تاثیر بگذارد.

غدد آدرنال کمک می‌کند تا بدن به استرس واکنش نشان دهد. بنابراین ورزشی را انتخاب کنید که می‌توانید آن را ادامه دهید.

یائسگی یک‌روند پیچیده است که از طریق سیستم درون‌ریز کنترل می‌شود و هر چه عملکرد غدد بهتر باشد، با عوارض کمتری روبه‌رو خواهید شد.

رژیم یویو

عادت غذایی و رژیم‌هایی که نامنظم باشد، به‌طوری‌که در خوردن و رژیم گرفتن افراط و تفریط صورت گیرد، می‌تواند عملکرد بدن را به هم بریزد. زنانی که مدت طولانی عادت‌های نادرست داشتند می‌توانند با تغییر دادن شیوه زندگی از ناهنجاری‌های دائمی هورمونی که روی آغاز یائسگی تاثیرگذار است، پیش‌گیری کنند. هر چه زودتر این کار را انجام دهید، مدت طولانی‌تری از مزایای آن سود می‌برید.

نمی‌توانید استرس و اضطراب را کنترل کنید

یائسگی روی الگوی خواب و ماده شیمیایی مغز ازجمله میزان سروتونین تاثیر می‌گذارد. اتخاذ شیوه‌های کنترل‌کننده استرس مانند مدیتیشن می‌تواند شدت واکنش بدن به استرس را پایین بیاورد.

مصرف کربوهیدرات

شکی نیست که خوردن هله‌هوله باعث افزایش وزن می‌شود که با بالا رفتن سن به‌سختی می‌توان از وزن اضافه‌شده خلاص شد. با بالا رفتن سن، توده عضله کاهش می‌یابد و توده چربی افزایش پیدا می‌کند. در خوردن کربوهیدرات‌های ساده مانند نان سفید، برنج و هر چه تصفیه‌شده است، دقت بیشتری به خرج دهید.

به ورزش‌های استحکامی نمی‌پردازید

برای حفظ وزن سالم نیاز به توده عضلانی بدون چربی است. با انجام ورزش‌های استحکامی روند از دست دادن توده عضلانی به حداقل می‌رسد. اما این کار باید برای مدت طولانی انجام گیرد تا بتوانید مزیت آن را ببینید. این نوع ورزش بدن را قوی می‌سازد. هر بار هم باید در وزنه‌ای که کار می‌کنید تغییری ایجاد کنید.

بی‌تحرک بودن

نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که زنان میانسال که زندگی بی‌تحرکی داشتند، نسبت به همسن و سال‌های فعال، با علایم بدتر یائسگی روبه‌رو بودند. علاوه بر آن آمار افسردگی، اضطراب و بی‌خوابی آن‌ها نیز بالا بود. بهتر است چه در منزل و چه در محل کار کمی تحرک داشته باشید.

مصرف کم آب

بی‌آبی می‌تواند شدت و تکرر گرگرفتگی را افزایش دهد. خستگی هنگام روز و گرفتگی پا هنگام شب که در خواب اختلال ایجاد می‌کند، بیشتر می‌شود. بنابراین خوردن آب کافی را طی روز فراموش نکنید.

مصرف کم فیبر غذایی

هنگام یائسگی، استروژن پایین در واژن باعث کاهش باکتری سالم می‌شود، بالا رفتن Ph، باعث کاهش جریان خون و مشکل پوستی می‌شود که به تکرر ادرار، عفونت باکتریایی و شل شدن مدفوع منجر می‌شود. بنابراین سال‌ها قبل از یائسگی باید روزی ۲۵ گرم فیبر در برنامه غذایی گنجانده شود.

منبع: سلامت نیوز

معمولا صحبت در خصوص مسائل جنسی برای اغلب خانم‌ها دشوار است، اما اهمیت و رواج بالای این موضوع، پرداختن به این مساله را ضروری می‌کند. شاید روابط جنسی مهم‌ترین موضوع مطرح بین همسران نباشد اما رضایت جنسی نقش بسیار مهمی در زندگی زناشویی ایفا می‌کند. یکی از مشکلاتی که اغلب خانم‌ها به خاطر آن به متخصص زنان و زایمان مراجعه می‌کنند، گشادی واژن است.

چرا تنگی واژن برای خانم‌ها مهم است؟

مهم‌ترین عوامل موثر در گشادی واژن، زایمان‌های طبیعی و عدم انجام ورزش‌های کف لگن بعد از زایمان و همچنین انجام ورزش‌های بدنسازی شدید و بلندکردن وزنه‌های سنگین است. البته گاها در مواردی نیز نسج خود خانم‌ها شل‌تر از بقیه است و باید گفت برخلاف تصور عام، داشتن روابط جنسی زیاد نقشی در بروز این عارضه ندارد.

اغلب خانم‌هایی که از واژن گشاد و شل رنج می‌برند، هنگام برقراری رابطه جنسی با همسرشان دچار استرس می‌شوند چراکه علاقه دارند خود و همسرشان از لذت جنسی کافی بهره‌مند شوند، بنابراین خانمی که دچار این مشکل است، حین برقراری رابطه با همسرش مدام درگیر این ذهنیت است که آیا با وجود این مشکل همسرش رضایت کافی از برقراری رابطه جنسی را دارد یا نه؟! اگرچه اغلب خانم‌ها از مطرح کردن برخی مشکلات احساس شرم کنند اما نباید اهمیت این موضوع را نادیده بگیرند که اگر خانمی احساس کند، واژن او بیش ‌از حد معمول شل و گشاد است، این موضوع روی اعتمادبه‌نفس او و ایجاد رضایت جنسی در همسرش تاثیر منفی می‌گذارد.

معمولا بعد از زایمان، خانم‌ها به دنبال راه‌هایی هستند که واژن خود را به تنگی قبل از زایمان بازگردانند که از جمله روش‌های ساده، برای حل این مشکل می‌توان به استفاده از سرکه، کرم‌های تنگ‌کننده واژن و تمرینات کگل اشاره کرد. البته روش‌های تخصصی‌تری هم برای رفع این مشکل وجود دارد تا خانم‌ها بتوانند ویژگی‌ها و جذابیت جنسی را بازگردانند. استفاده از لیزر جوانسازی واژن با دستگاه مونالیزا روش تخصصی است که می‌توان آن را امتحان کرد. البته استفاده از لیزر جوانسازی واژن صرفا در بهبود این مشکل موثر نیست و علاوه بر تنگ کردن واژن در آتروفی واژن بعد از یائسگی، درمان سرطان یا برداشتن تخمدان نیز مفید است.

منبع: دکتر سلام

بسیاری از خانم‌ها در اوایل ازدواج دچار مشکل خشکی واژن می‌شوند. در واقع خشکی واژن معمولا در سن یائسگی رخ می‌دهد اما احتمال بروز آن در سن جوانی اگر سطح هورمون‌ها کمتر از حد عادی باشد یا غدد مترشحه واژن، فعالیت کمی داشته باشد، نیز ممکن است.

این‌که بسیاری از خانم‌ها پس از ازدواج دچار این مشکل می‌شوند به دلیل آموزش کم مسایل جنسی است. متاسفانه زوجین قبل از آغاز رابطه جنسی، معاشقه کمی انجام می‌دهند. در این حالت واژن به اندازه کافی نرم نیست و اصطلاحا دچار خشکی واژن می‌شوند.: خب، پس این خشکی واژن واقعی نیست و زوج‌ها با رعایت برخی مسایل می‌توانند آن را حل کنند.

دلایل اصلی خشکی واژن واقعی که به‌عنوان یک ناراحتی شمرده می‌شود، چیست؟

بستگی دارد. در دوران یائسگی دلیل خشکی واژن کم بودن هورمون استروژن است که در پی کم کاری تخمدان پیش می‌آید. یائسگی معمولا باید پس از ۵۰ سالگی رخ دهد اما استرس، بیماری‌های گوناگون، شیمی درمانی و حتی سیگار می‌تواند سبب رخ دادن سریع‌تر آن قبل از ۵۰ سالگی شود. به‌دنبال یائسگی، تخمدان‌ها کم کار می‌شوند و هورمون استروژن کمتری در خون ترشح می‌شود و در پی آن با خشکی واژن روبه رو هستیم. در افراد جوان‌تر نیز که هنوز به سن یائسگی نرسیده‌اند مشکلات هورمونی یا کم‌کاری غدد مترشحه واژن می‌تواند عامل خشکی باشد.

درمان:

اگر مشکل کمبود هورمون باشد، با توجه به این‌که هورمون استروژن سرطان‌زا است و می‌تواند سبب بروز سرطان پستان شود، با رعایت این مطلب که ابتدا بیمار ماموگرافی شود و اگر تمامی مسایل طبیعی بود، می‌توان برای او استروژن موضعی تجویز کرد. بعد از سن یائسگی پزشک معمولا پماد استروژن را یک روز در میان برای مدتی کوتاه و آن هم به همراه هورمون پروژسترون تجویز می‌کند تا در حد زیادی از بروز سرطان رحم و پستان بکاهد. استروژن‌های خوراکی را قبل از ۵۰ سالگی می‌توان تجویز کرد زیرا هم کیفیت زندگی و هم کیفیت اعمال نزدیکی را بهتر کرده و خشکی واژن را برطرف می‌کند. اکثر خانم‌هایی که به این ناراحتی دچارند پس از مصرف استروژن به همراه پروژسترون درمان شده و راضی هستند.

علایم:

درد هنگام نزدیکی از اولین علایم این ناراحتی است که بعد از یائسگی سوزش واژن یا بی‌اختیاری ادرار هم به آن افزوده می‌شود. بعد از یائسگی عضلات پرینه و کف لگن تحلیل پیدا کرده و حتی خشکی واژن می‌تواند سبب ریزش ادرار حین سرفه کردن شود. از جمله نشانه‌های آن تغییر رنگ مخاط و کم رنگ شدن آن است که در حین معاینه پزشک متوجه آن می‌شود.

آیا احتمال دارد این بیماری با بیماری های دیگری اشتباه گرفته شود؟ آیا علایم آن با ناراحتی دیگری مشابه نیست؟!

معمولا نه مگر آن‌که عفونتی وجود داشته باشد. پزشک با تجربه به‌خصوص در افراد یائسه خشکی واژن را با ناراحتی‌های دیگر اشتباه نمی‌گیرد. در خانم‌های جوان ممکن است در اثر خشکی واژن و نزدیکی زیاد، کمی سائیدگی در واژن به‌وجود بیاید و پزشک گمان کند عفونتی وجود دارد. در این موارد پزشک از داروهای ضد باکتری و قارچ استفاده می‌کند که البته بی تاثیر است و در صورتی که استروژن تجویز نشود بهبودی حاصل نمی‌شود.

منبع: دکتر سلام

«یائسگی» یک پروسه بیولوژیک طبیعی است، نه یک بیماری پزشکی، اگرچه این پروسه همراه با تغییرات هورمونی، فیزیکی و روانی در زندگی شما است. یائسگی پایان جوانی و تمایلات جنسی شما نیست. در چند نسل پیش، تعداد کمی از زن‌ها در سنین بالاتر از یائسگی زندگی می‌کردند. امروزه، شما ممکن است بیش از نیمی از عمرتان را بعد از یائسگی بگذراندی.

علایم یائسگی در 70 درصد زنانی که به سن یائسگی نزدیک می‌شوند، گزارش می‌شود؛ علایمی مانند گرگرفتگی یا عرق شبانه که بر اثر تغییرات هورمونی در زنان ایجاد می‌شود. تقریبا همه خانم‌ها در زمان قاعدگی، علایم اولیه یائسگی را تجربه می‌کنند. این مرحله که ترشح هورمون در آن بسیار متغیر است، «پری منوپوز» نام دارد و در بیشتر زنان در اوایل 40 سالگی رخ می‌دهد و تا اواسط دهه 50 سن‌شان ادامه دارد.

اما برخی خانم‌ها تا پایان عمر این علایم را خواهند داشت. شایع‌ترین علامت‌ها شامل گرگرفتگی، عرق شبانه، نامنظم بودن قاعدگی، از دست دادن میل جنسی و... است. در این مطلب به شایع‌ترین علایم یائسگی و درمان آن اشاره شده است که امیدواریم مفید واقع شود.

گرگرفتی و قرمز شدن صورت: تقریبا 75 تا 85 درصد زنان در دوران یائسگی، گرگرفتگی را تجربه می‌کنند. در این حالت حرارت بدن زیاد می‌شود و صورت و بالاتنه قرمز می‌شود. گرگرفتگی واکنش بدن به کاهش ترشح هورمون استروژن است که با نزدیک شدن به سن یائسگی، امری طبیعی است. البته برخی زنان این علایم را تجربه نمی‌کنند. گاهی میزان تولید استروژن به‌طور تدریجی کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه میزان گرگرفتگی کمتر است. اما گاهی نیز تخمدان‌ها به یک‌باره تولید استروژن را متوقف می‌کند و گرگرفتگی به یک مشکل بزرگ تبدیل می‌شود.

تعریق شبانه: تعریف شبانه نسبت به گرگرفتگی شدیدتر است و نوع اختلال تعریق به‌حساب می‌آید که هنگام خواب رخ می‌دهد.

بی‌نظم شدن قاعدگی: بیشتر زنان طی دوران زندگی خود دچار قطع ناگهانی یا بی‌نظمی قاعدگی می‌شوند. این عارضه علل زیادی دارد؛ اما شایع‌ترین آن به هم ریختن تعادل هورمون‌هاست. ممکن است دفعات قاعدگی زیاد شود و به جای هر 28 روز، 24 روزه باشد. بی‌نظمی قاعدگی در اواسط دهه 40 سالگی عادی‌تر است. علت اصلی نیز به هم ریختن تعادل هورمونی یا کاهش تولید استروژن است.

تغییر در خلق و خو: خلق و خو در زنان یائسه تغییر می‌کند. در چنین شرایطی فرد خلقیات ناگهانی و غیرقابل کنترلی دارد. نکته این جاست که این تغییرات خلقی، همانند یک مشکل جسمی قابل درمان است.

خستگی مفرط: پس از درد قاعدگی، دومین و شایع‌ترین علامت یائسگی، خستگی مفرط گزارش شده است. خستگی مفرط در زنانی که در سنین یائسگی قرار دارند شایع است و گاه روی زندگی روزمره، روابط فردی و اجتماعی آن‌ها تاثیر می‌گذارد. در خستگی مفرط، فرد به‌طور بی وقفه احساس ضعف، خستگی و کمبود انرژی می‌کند.

نازک شدن یا ریزش مو و افزایش موهای صورت: از آن‌جا که این عارضه به کمبود استروژن مربوط است و پیاز مو به استروژن نیاز دارد، برخی زنان زودتر متوجه این علایم که آشکارتر است، می‌شوند. ریزش مو ممکن است به‌صورت ناگهانی یا تدریجی همراه با نازک شدن موها رخ دهد. گاهی موها خشک‌تر و شکننده‌تر می‌شود.

اختلال خواب: بی‌خوابی در برخی موارد با یائسگی ارتباط دارد. در این دوران، خواب آرام کمتر می‌شود. این بی‌خوابی 5 تا 7 سال قبل از یائسگی تجربه می‌شود. این مشکل نیز به‌علت تغییر در ترشح هورمون‌هاست.

مشکل در تمرکز، سردرگمی و اختلال ذهنی: در اوایل یائسگی، بسیاری از خانم‌ها در به یاد آوردن مسائل دچار مشکل و به شدت نگران می‌شوند. همچنین برای بعضی از زنان از دست رفتن حافظه نگران کننده است. در بیشتر مواقع این مشکل موقعی است و جای نگرانی ندارد. اما اگر این مشکل استمرار پیدا کرد، بهتر است به پزشک مراجعه شود. نداشتن تمرکز، کم کردن کلیدها، فراموش کردن اتفاقات یا فراموش کردن تاریخ تولد از علایم یائسگی است و به پایین بودن میزان استروژن و بالا بودن استرس ارتباط دارد.

سرگیجه و نبود تعادل: این علایم ممکن است با بسیاری از بیماری‌ها مرتبط باشد و در صورتی که فکر می‌کنید به یائسگی ارتباط ندارد، به پزشک مراجعه کنید.

افزایش وزن: زیاد شدن دور کمر علامت دیگری از تغییرات هورمونی در بدن است. با بالا رفتن سن، کندشدن سوخت و ساز بدن و افت ترشح هورمون‌ها، فرد دچار اضافه وزن می‌شود و تجمع چربی در پهلوها افزایش می‌یابد.

بی‌اختیاری ادرار: بی‌اختیاری با خندیدن، سرفه کردن یا عطسه زدن به‌طور تصادفی رخ می‌دهد. گاهی مثانه هر بار که پُر می‌شود، خود به خود منقبض و تخلیه می‌شود.

نفخ ناگهانی: نفخ ناگهانی در نتیجه احتباس مایعات در بدن و ورم شکم بروز می‌کند. تجمع گاز و درد عده‌ای که پس از مصرف لبنیات به‌وجود می‌آید، به‌علت حساسیت به لاکتوز است؛ زیرا معده قادر به هضم لاکتوز یا قند شیر لبنیات نیست. متاسفانه بیشتر بزرگسالان با این مشکل مواجهند. گاهی با بالارفتن سن، این مشکل به‌وجود می‌آید؛ زیرا آنزیم هضم لاکتوز کمتر تولید می‌شود. بدون این آنزیم، هضم لاکتوز کمتر تولید می‌شود. بدون این آنزیم، قند شیر تخمیر و به گاز تبدیل می‌شود و ایجاد گاز در معده باعث نفخ می‌شود. اگر نفخ یا معده درد بدون دلیل بیش از 3 روز به طول انجامد، باید با مشورت پزشک آن را برطرف کرد.

افزایش حساسیت: اصولا موارد زیادی از ابتلا به انواع حساسیت ها در نتیجه واکنش‌های هورمونی به‌ویژه در زنانی که بیشتر در اواخر دهه 20 یا دوران پس از زایمان هستند و دچار تغییرات هورمونی می‌شوند، گزارش می‌شود. درواقع ناهنجاری‌های هورمونی، نوعی واکنش حساسیت‌زا است که بعضی از زنان قبل از سن بلوغ تا دوران پیری آن را تجربه می‌کنند.

شکنندگی ناخن‌ها: گاهی ناخن‌های دست، نرم و شکننده می‌شود و حتی ترک بر می‌دارد.

تغییر در بوی بدن: بدن انسان 2 نوع عرق تولید می‌کند؛ عرق «آکرین» که بی بو است و در تمامی بدن وجود دارد و در کنترل دمای کل بدن نقش دارد و عرق «ایپوکرین» که از طریق غده‌های زیربغل تولید می‌شود. این ماده تا زمان فعال شدن باکتری‌ها بی بو می‌ماند و در افرادی که بهداشت را رعایت نمی‌کنند، بیشتر است. در این مورد، استفاده از صابون ضدباکتریایی مفید است.

تپش قلب: تپش قلب، یکی از شایع‌ترین علایم قبل از یائسگی است. این حالت که ناگهان به‌وجود می‌آید، باعث وحشت بسیاری از زنان می‌شود. از آن‌جا که تپش قلب ممکن است علل دیگری هم داشته باشد، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید. بهتر است به هنگام تپش قلب شدید، آرامش خود را حفظ کنید؛ چند نفس عمیق بکشید و به سمت دیگر جا‌به‌جا شوید.

افسردگی: احساس ناراحتی یا افسردگی کوتاه مدت در این دوران طبیعی است. اما اگر این وضعیت ادامه یابد و زندگی را مختل کند، افسردگی رخ داده است. افسردگی یعنی تغییر چشمگیر و طولانی مدت در حالات و روحیات فردی که با بی میلی به انجام فعالیت‌های معمولی می‌پردازد.

درد در ناحیه سینه: بسیاری از زنان قبل یا در زمان قاعدگی، زمان بارداری، شیردهی و یائسگی دچار درد در ناحیه سینه می‌شوند. در صورتی که درد شدید باشد و به مدت 2 ماه یا بیشتر ادامه پیدا کند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

سردرد: اگرچه سردرد عوامل مختلفی دارد، اما در مراحل اولیه یائسگی، سردردها بیشتر و شدیدتر است و علت اصلی آن کاهش استروژن است.

درد مفاصل، عضلات و تاندون‌ها: نیمی از زنان یائسه، درجات متفاوتی از درد مفاصل را تجربه می‌کنند که گاه به‌علت تغییر میزان ترشح هورمون‌هاست. برای پیشگیری از این دردها، استراحت کافی، مصرف داروهای گیاهی، مصرف مواد غذایی مغذی و میوه و صیفی جات موثر است.

سوزش زبان و کام، طعم بد در دهان و تغییر بوی دهان: سندروم سوزش دهان یک اختلال پیچیده و آزاردهنده است که باعث سوزش در زبان، لب یا تمامی قسمت‌های دهان می‌شود و بدون هیچ علامت آشکاری با یائسگی ارتباط دارد و اغلب پس از 60 سالگی رخ می‌دهد؛ اما در سنین پایین‌تر نیز دیده می‌شود. درد مزمن در دهان نیاز به معاینه پزشک دارد.

احساس شوک الکتریکی زیر پوست و سر: این حس عجیب شبیه رها شدن کش در لایه‌های بین پوست و عضله است که به‌علت نوسان میزان استروژن رخ می‌دهد.

افزایش خون‌ریزی لثه: شایع‌ترین مشکل لثه، خون‌ریزی و التهاب است که گاهی ممکن است به مشکلات جدی تبدیل شود. این علائم همانند علایم دیگر، در صورت تشخیص به‌موقع قابل درمان است. برای جلوگیری از خون‌ریزی لثه، مسواک زدن و استفاده درست از نخ دندان را فراموش نکنید. بروز زخم، ورم، پف کردن یا درد در لثه‌هایی که خون‌ریزی می‌کند، جای نگرانی دارد.

افزایش گرفتگی در عضله: زنانی که از سلامت کافی برخوردارند، نسبت به بقیه افراد گرفتگی عضله‌ای کمتری دارن. برای به حداقل رساندن علایم این ناراحتی به ورزش بپردازید. ورزش میزان «آندورفین» را افزایش داده، حالت روحی فرد را بهبود می‌بخشد و به‌طور چشمگیری علایم سندروم قبل از قاعدگی را کاهش می‌دهد.

خارش و مورمور شدن پوست: با افت میزان استروژن، تولید «کلاژن» نیز کند می‌شود. کلاژن در انعطاف‌پذیر بودن پوست نقش مهمی دارد.

احساس سوزن سوزن شدن اندام‌ها: در اغلب موارد، این احساس خطرناک نیست و اغلب بر اثر وارد شدن ضربه یا فشار روی رگ رخ می‌دهد و به کاهش جریان خون در دست و پا و در نتیجه به خواب رفتن این اندام‌ها منجر می‌شود. با تغییر دادن وضعیت بدن، فشار کم می‌شود و این حس سوزن سوزن شدن از بین می‌رود. سوزن سوزن شدن در برخی موارد به‌علت وجود مشکلات دیگری از جمله اضطراب، دیسک، گردش خون ضعیف، دیابت، بیماری قلبی، سکته، آرتریت، ام اس، تومور یا «سندورم توتل کارپل» ایجاد می‌شود.

پوکی استخوان: پوکی استخوان یک اختلال استخوانی است که باعث نازک و ضعیف شدن و کاهش توده و تراکم استخوان می‌شود. پوکی استخوان فرد را نسبت به شکستگی استخوان و ترک خوردگی، مستعدتر می‌کند. یائسگی روی استخوان‌ها تاثیر می‌گذارد.

به‌طور معمول، طی روندی بافت‌های قدیم استخوان جای خود را به بافت‌های جدید می‌دهد. در جوانی بافت‌های استخوانی بیشتری ساخته می‌شود. توانایی بدن برای تحمل این روند با بالا رفتن سن تحلیل می‌رود. بنابراین در 35 سالگی میزان ساخت استخوان کمتر می‌شود. در دوران یائسگی، میزان استروژن افت پیدا می‌کند و روند کاهش تراکم استخوان، سرعت پیدا می‌کند.

درمان

برای درمان علایم یائسگی سه راهکار را می‌توان در نظر گرفت؛ ایجاد تغییر در شیوه زندگی، مصرف دارو و جراحی.

تغییر در شیوه زندگی: بسیاری از تغییرات به ظاهر کوچک در زندگی در مقابله با علایم یائسگی مفید است. روش‌های کاهش استرس مانند انجام یوگا، ورزش منظم و رژیم غذایی در بسیاری از موارد درمان طبیعی و موثر یائسگی به حساب می‌آید.

نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد، برنامه غذایی غنی از سویا، سیب، یونجه، گیلاس، سیب زمینی، برنج و گندم برای درمان یائسگی بسیار مفید است. باید از مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار و مشروبات الکلی پرهیز کرد. خواب به مدت 7 تا 8 ساعت در شب، مصرف ویتامین های B، C، D، E و داشتن تنفس عمیق، ورزش منظم، رژیم غذایی سالم و مصرف آب توصیه می‌شود.

مصرف مکمل‌های گیاهی: این روش هیچ خطری در پی ندارد و در بیشتر موارد برای درمان تمامی علائم مذکور، موثر است. برای رفع علایم یائسگی به درمان‌های مختلفی نیاز است و رایج‌ترین آن استفاده از مکمل‌های گیاهی است.

استروژن گیاهی از جمله مکمل‌هایی است که با مصرف آن، ترشح هورمون‌ها تا حدودی تنظیم و کنترل می‌شود. گیاهان غیراستروژنی با این که فاقد استروژن هستند، اما تولید این هورمون را تحریک می‌کند. مصرف گیاهان غیراستروژنی یکی از بهترین روش‌های درمانی علایم یائسگی است؛ زیرا بدن هورمون‌ها را خود می‌سازد و نیاز به کم خارجی ندارد.

داروی شیمیایی و جراحی: می‌توان گفت این روش پرخطرترین و هزینه برترین درمان است. شایع‌ترین نوع درمان برای رفع علایم یائسگی، «HRT» یا درمان جلوگیری هورمون است که سریع و قوی است. اما متاسفانه، این نوع درمان عوارضی دارد و خطر بروز انواع مختلف سرطان را در زنان افزایش می‌دهد.

منبع: هفته نامه بهار سلامت